تشریح جزئیات افزایش شهریه دانشگاه آزاد - افق اقتصادی

به گزارش اقتصاد۱۰۰، یکی از پر متقاضی‌ترین مراکز آموزشی کشور، دانشگاه آزاد است که هر ساله از بین داوطلبان مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو می‌پذیرد.

برای تحصیل در این دانشگاه، پذیرفته‌شدگان با آزمون یا بدون آزمون باید شهریه تعیین شده را پرداخت کنند تا امکان تحصیل در این دانشگاه را داشته باشند.

تحصیل در دانشگاه‌های شهریه پرداز اعم از دانشگاه آزاد مستلزم پرداخت شهریه است که شامل شهریه ثابت و شهریه متغیر می‌شود، شهریه ثابت بر اساس نیمسال ورودی هر دانشجو تعیین می‌شود، اما شهریه متغیر با توجه به تعداد واحدهای اخذ شده توسط دانشجو تعیین می‌شود و در طول دوره تحصیل دانشجو افزایش پیدا می‌کند.

همچنین پذیرفته شدگان تمامی مقاطع در زمان ثبت‌نام از ترم اول در دانشگاه محل قبولی خود ملزم به پرداخت هزینه خدمات آموزشی و هزینه بیمه هستند که این هزینه در هر مقاطع متفاوت بوده و از طریق سایت پرداخت شهریه دانشگاه آزاد تسویه می‌شود. 

دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی نسبت به افزایش شهریه‌ها گلایه دارند و می‌گویند افزایش شهریه به صورت نامتعارف انجام می‌شود و خواستار نظارت بر شهریه‌های این دانشگاه و اصلاح قوانین آن هستند. 

با توجه به درخواست دانشجویان درباره جزئیات میزان افزایش شهریه ثابت و متغیر دانشگاه آزاد و آغاز سال تحصیلی دانشجویان نوورود گفت‌و‌گویی با محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در این رابطه داشتیم.

طهرانچی می‌گوید: واحدهای دانشگاه آزاد به ۱۸ دسته تقسیم می‌شود و اینکه دانشجو در کدام واحد درس بخواند در میزان شهریه‌اش بسیار مهم است و رشته‌های تحصیلی نیز به حدود ۲۰ حوزه تقسیم می‌شود؛ یعنی علوم  انسانی به ۵ قسمت، هنر به ۲ قسمت، علوم پایه مهندسی به ۵ قسمت و علوم پزشکی نیز به ۵ قسمت تقسیم می‌شوند. 

وی معتقد است: بین شهریه این ۵ حوزه در رشته علوم انسانی متوسط قیمت برای دانشجویی که ۱۹ واحد نظری و یک واحد تخصصی در مقطع کارشناسی اخذ کرده در ترم چیزی حدود ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان تا ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان می‌شود؛ یعنی چیزی حدود دو برابر می‌شود و اینکه دانشجو در چه واحد و رشته‌ای در حال تحصیل است، بسیار مهم است؛ بنابراین تفاوت شهریه برای کسی است که ۱۹ واحد نظری و یک واحد تخصصی در رشته کارشناسی گرفته است. 

* امیدواریم تأخیر در شروع سال تحصیلی تأثیر منفی روی کیفیت دروس نداشته باشد

فارس: در آستانه سال تحصیلی جدید هستیم، ابتدا کمی از برنامه‌هایتان برای حضور دانشجویان نوورود برایمان بفرمایید.

طهرانچی: منتظر ورود دانشجویان سال جدید هستیم. البته سال تحصیلی برای مقاطع کاردانی و کارشناسی حدوداً با یک ماه تأخیر آغاز می‌شود و امیدواریم این تأخیر در کیفیت ارائه دروس تأثیر منفی نداشته باشد و از همکارانم درخواست می‌کنم تلاش بیشتری بکنند تا بتوانیم تربیت علمی و فرهنگی که برای دانشجویان در نظر گرفته‌ایم به نحو احسن پیش برود. 

* دانشگاه آزاد اسلامی صرفاً متکی به شهریه حرکت نمی‌کند

فارس: بیشتر دانشجویان دانشگاه آزاد نسبت به افزایش شهریه‌ها گلایه‌مند و می‌گویند که در بیشتر موارد افزایش شهریه‌ها نامتعارف است و گاهی بیش از ۲۰ درصد است، آیا واقعاً افزایش شهریه‌ها به این صورت است؟ 

طهرانچی: در چند سال اخیر سیستم شهریه‌مان مبتنی بر عدالت آموزشی است. اگر هزینه سرانه شهریه‌مان را در کل مقاطع مختلف در نظر بگیریم قیمت‌ تمام شده‌مان نسبت به مبلغی که از دانشجو دریافت می‌کنیم سال گذشته حدود ۹ میلیون تومان بوده و امسال کمتر از ۱۱ میلیون تومان بوده است. همین سرانه در دانشگاه‌های دولتی سال گذشته ۵۷ میلیون تومان و امسال نزدیک به ۷۰ میلیون تومان خواهد بود. 

با توجه به سؤالاتی که دانشجویان درباره شهریه دارند باید بگویم در دانشگاه آزاد اسلامی واحدهایمان به ۱۸ دسته تقسیم می‌شود و اینکه دانشجو در کدام واحد درس بخواند در میزان شهریه بسیار مهم است و رشته‌های تحصیلی نیز به حدود ۲۰ حوزه تقسیم می‌شوند؛ یعنی علوم انسانی به ۵ قسمت، هنر به ۲ قسمت، علوم پایه مهندسی به ۵ قسمت و علوم پزشکی نیز به ۵ قسمت تقسیم می‌شوند.

بین شهریه این ۵ حوزه در رشته علوم انسانی متوسط قیمت برای دانشجویی که ۱۹ واحد نظری و یک واحد تخصصی در مقطع کارشناسی اخذ کرده در ترم چیزی حدود ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان تا ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان می‌شود؛ یعنی چیزی حدود دو برابر می‌شود و اینکه دانشجو در چه واحد و رشته‌ای در حال تحصیل است، بسیار مهم است؛ بنابراین تفاوت شهریه برای کسی است که ۱۹ واحد نظری و یک واحد تخصصی در رشته کارشناسی گرفته است. 

تفاوت شهریه در حوزه مهندسی بین ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان تا ۸ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است که میزان تنوع در شهریه‌ را نشان می‌دهد. در مقطع  کارشناسی ارشد علوم انسانی اگر با فرض اینکه دانشجویی ۱۰ واحد نظری اخذ کند میزان شهریه‌اش از ترمی ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان تا ۱۱ میلیون و ۵۰۰ تومان اختلاف شهریه ثابت و متغیر است، این  عدد در حوزه مهندسی بین ۷ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان تا ۱۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان است. 

در مقطع کارشناسی ارشد در حوزه‌های پزشکی و پرستاری چیزی حدود ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان تا ۲۰ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان فاصله وجود دارد و البته شاید در پزشکی واحدهایی که رتبه هجدهم داشته باشد، نباشد ولی اینکه دانشجویان در کجا درس می‌خوانند بسیار مهم است. 

همچنین در دکتری عمومی در علوم پایه بین واحد سطح هجدهم ۱۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است و در واحد سطح یک میزان شهریه ۲۸ میلیون تومان می‌شود. در دوره بالینی بین ۲۱ تا ۴۰ میلیون تومان می‌شود. در دوره دکتری تخصصی در حوزه علوم انسانی تفاوت از ترمی ۲۰ تا ۳۴ میلیون تومان است.

برای حوزه مهندسی نیز میزان شهریه از ۲۵ تا ۴۳ میلیون تومان است که این عدد نشان می‌دهد ما حتی نسبت به حوزه‌های دیگر در وزارت علوم یا وزارت بهداشت، درمان و علوم پزشکی هزینه‌هایی که از دانشجویان دریافت می‌کنیم، پایین‌تر است. 

در دانشگاه پیام نور دانشجویان نصف شهریه را می‌پردازند و نصف دیگر را دولت می‌دهد، وقتی نگاهی به بودجه دانشگاه پیام نور می‌اندازیم می‌بینیم که دو هزار میلیارد آن را دولت تقبل می‌کند و دو هزار میلیارد دیگر از دانشجویان دریافت می‌شود؛ یعنی شهریه تمام شده دانشگاه پیام نور از دانشگاه آزاد اسلامی بالاتر است. 

اتکای دانشگاه آزاد به شهریه ۸۴ درصد بود که خوشخبتانه با استفاده از منابع‌اش به ۵۷ درصد رسیده و این نشان دهنده این است که دانشگاه آزاد اسلامی صرفاً متکی به شهریه حرکت نمی‌کند و علی‌رغم اینکه حقوق و دستمزدها ۳ برابر شده تلاش کرده‌ایم روی بحث‌های منابع درآمدی‌‌مان تکیه داشته باشیم و به لطف خداوند توانسته‌ایم دانشگاه را بالنده کنیم. 

 سرمایه صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی هم اکنون ۳۷۴ میلیارد تومان است و سال آینده به هزار میلیارد می‌رسد که به عنوان کنش‌گر فعال هدایتگر فعالیت‌های دانش بنیان خواهد بود. بودجه دانشگاه از ۱۸.۵ همت به ۳۲.۹ همت در آینده تحصیلی می‌رسد و این موفقیت به خاطر افزایش شهریه نیست زیرا افزایش شهریه‌ها عمدتا ۱۰ تا ۱۵ درصد بوده است، این نتیجه به خاطر تلاش اساتید و کارکنان و تلاش دانشی که به نوآوری ختم می شود، است. 

* ایجاد نخستین شعبه مستقل دانشگاه آزاد در عراق 

فارس: قصد دارید از نظر جغرافیایی هم دانشگاه آزاد اسلامی را توسعه دهید؟ 

طهرانچی: مبنای دانشگاه آزاد اسلامی مأموریت‌گرایی است نه توسعه جغرافیایی در درون مرز. فکر می‌کنیم توسعه کمی باید در درون مرز متوقف شود و متوقف است. بین مهارت، فناوری و علوم پزشکی توسعه کیفی و مأموریت‌گرایی را دسته‌بندی کرده‌ایم و با توجه به رتبه بالایی که در ۵ رشته مهندسی در شانگهای داریم که زیر رتبه ۷۵ و ۱۰۰ جهانی است توانستیم به طور مستقل اولین شعبه دانشگاه آزاد را در عراق داشته باشیم.

فارس: آیا به جز شعبه عراق، دانشگاه آزاد شعبات بین‌المللی دیگری هم دارد؟

طهرانچی: در حقیقت شعبه عراق پنجمین شعبه خارج از کشور بعد از امارات، آکسفورد، افغانستان و لبنان است و این یکی از توفیقات جمهوری اسلامی است که در عراق توانسته یک شعبه مستقل دانشگاهی داشته باشد.

* بیمارستان فرهیختگان قطب پیوند کلیه در کشور

فارس: در حال حاضر دانشگاه آزاد چند مرکز درمانی دارد؟

طهرانچی: ۱۰ بیمارستان مستقل و ۱۰۰ رشته محل پرستاری در دانشگاه آزاد داریم که از ظرفیت‌ تأمین اجتماعی و بخش خصوصی یا ظرفیت خالی بیمارستان‌های دولتی استفاده می‌کنیم. سعی کرده‌ایم دانشگاه فرهیختگان را برای دانشجویان پزشکی داشته باشیم. بیمارستان فرهیختگان به عنوان قطب پیوند کلیه در کشور است  و بالاترین پیوند کلیه را در این بیمارستان نسبت به کل کشور داریم. 

سعی کرده‌ایم بیمارستان‌ها را در قطب‌های خاصی پرورش دهیم تا بتوانند اثرگذار باشند؛ البته باید در برنامه هفتم توسعه دولت نسبت به حمایت از بخش درمانی و آموزشی غیردولتی حمایت بیشتری داشته باشد که متأسفانه با وجود اینکه به مردم شهر خدمت می‌کنیم، هیچ حمایتی از سوی دولت نداریم. 

* همکاری دانشگاه آزاد با بخش خصوصی در حوزه آموزش پزشکی

فارس: آموزش و تجهیز بیمارستان‌ها و مراکز درمانی با خودتان هست؟

طهرانچی: آنجایی که بیمارستان از آن خودمان هست آموزش و تجهیزات کاملاً از خودمان هست و آنجایی که بیمارستان از آن خودمان نیست، اکثری شهریه متغیر را به بیمارستان طرف قرارداد می‌دهیم. سبک جدیدی از بیمارستان را در ارومیه شروع کرده‌ایم و بخش خصوصی همکارمان شده و می‌توان گفت یک ترکیب جدیدی از بخش خصوصی در دانشگاه آزاد برای حوزه آموزش پزشکی داریم. در یزد هم مرکزی به صورت وقفی داریم که به هر حال مشکلات خاص خودش را دارد که نوعی خدمات را ارزان قیمت می‌‌دهد ولی تعرفه‌ها را رعایت می‌کند ولی از حمایت دولتی برخوردار نیست. در دانشگاه آزاد اسلامی با بخش پزشکی کاملاً حمایتی عمل می‌کنیم یعنی بخش آموزش پزشکی برای ما هزینه‌های خودش را ندارد و ما حمایتی برخورد می‌کنیم. 

* عدم برخورداری از حمایت‌های دولتی

فارس: برای تجهیز و نوسازی وسایل آزمایشگاهی چه اقداماتی انجام داده‌اید؟

طهرانچی: خریدهای خوبی برای تجهیزات آزمایشگاهی در حوزه پزشکی تدارک دیده‌ایم و در حال انجام آن هستیم؛ هرچند متأسفانه از حمایت‌های دولتی برخوردار نیستیم. 

* به هیچ وجه انسان را یک نظام آزمایشگاهی نمی‌بینیم

فارس: رویکردتان برای تغیر از بیماری محوری به بیمار محور شدن چیست؟

طهرانچی: این سبکی است که در دنیا مطرح شده و موضوع بیماری یکی از بحث‌هایی است که حوزه پزشکی ما به آن توجه داشته است. اما مسأله محوری روی یک انسان سوار می‌شود و به او عارض می‌شود. نیاز انسان فقط درمانی نیست بلکه مجموعه‌ای از نیازهاست که می‌تواند در بهبود آن تاثیر داشته باشد؛ ضمن اینکه ما به هیچ وجه انسان را یک نظام آزمایشگاهی و امتحان داروها نمی‌بینیم که این دارو نشد، داروی دیگر. این نگاه در برنامه پنج ساله دانشگاه به عنوان جهت‌گیری اصلی دانشگاه تنظیم شده و نکات زیادی دارد. 

* باید کرامت انسانی و علمی نیروی انسانی پاس داشته شود​

فارس: برای نگهداشت نیروی انسانی باید چه تدبیری  اندیشیده شود؟

طهرانچی: نیروی انسانی باید حس کند که مؤثر است، باید کرامت انسانی و علمی نیروی انسانی پاس داشته شود. بایستی فضای مؤثر بودن را برای نیروی انسانی فراهم کرد. در حقیقت دانشجویان و نسل جوان موفقی که با تمام توان و هزینه خودشان در حوزه علم حرکت می‌کنند باید کرامت‌شان حفظ شود.

ایراد ما این است که می‌گوییم اگر مثلا دانشجویی رتبه یک در کنکور را گرفت شهریه، غذا و خوابگاه رایگان در اختیارش قرار می‌گیرد و به استعداد و بقیه مراحل آموزش کاری نداریم. در هر صورت با یک نگاه دولتی و غیردولتی به جلو می‌رویم که این نگاه، نگاه کرامت محور نیست. 

باید قدر سرمایه انسانی را به نیکی بدانیم و اگر قدرشان را بدانیم،کرامت‌شان را پاس بداریم و فضا را برای مؤثر واقع شدنشان فراهم کنیم قطع به یقین این نیروی انسانی با افتخار خواهد ماند.